انواع ملات

 

تقسیم بندی ملات ها در گروه های مختلف می تواند بر اساس نوع خودگیری، نوع ماده چسبنده، نوع و اندازه ماده پرکننده، مواد افزودنی و نوع استفاده صورت گیرد:

 

بر اساس انواع خودگیری

– ملات هوایی: این نوع ملات بعد از اینکه تغییرات فیزیکی و شیمیایی در آن صورت گرفت در مجاورت با هوا سفت و سخت می شود. این موضوع بدین معنی است که برای ملات هوایی بگیرد و سفت و سخت بماند نیاز هست که در مجاورت هوا قرار داشته باشد.

– ملات آبی: گیرش این نوع ملات به روش شیمیایی در زیر آب یا هوا صورت می گیرد و سفت و سخت باقی می ماند.

بر اساس نوع ماده چسبنده:

امکان تقسیم بندی ملات ها بر اساس نوع ماده چسبنده در گروه های مختلف وجود دارد به عنوان مثال می توان به ملات های سیمانی، آهکی، گچی، قیری، پلاستیکی و ملات های ترکیبی اشاره کرد که هر کدام مواد چسبنده مختلفی دارند.

بر اساس انواع ماده پرکننده: در این نوع ملات ها سنگ دانه یا ماسه بخش اصلی ملات را تشکیل می دهد.

بر اساس انواع مواد افزودنی: این مواد می تواند شامل حباب سازی، روان کننده ها، تندگیر کننده ها، مواد نگهدارنده آب، مواد پوزولانی، مواد آب بند کننده و مواد رنگی باشد. در حال حاضر شرکت های مختلف تولیدکننده مصالح مشخصات محصولات خود را در دنیا از طریق تولید کاتالوگ های الکترونیک با میزان و نسبت معین آب و مواد مشخص تعیین کرده و آن ها را در نرم افزارهای مدل سازی اطلاعات ساختمان BIM مورداستفاده قرار می دهند و از این طریق عاملی برای بهبود و توسعه در این صنعت و بالا بردن بهره وری می شوند.

 

 

ملات ها بر اساس انواع کاربرد:

از این نظر ملات ها در دو گروه ملات های معمولی و ملات های ویژه قرار می گیرند.

– ملات های معمولی

این نوع ملات ها خود انواع مختلفی را شامل می شوند:

• ملات رسی: الف) ملات گل و کاه گل: خاک رس در این نوع ملات به عنوان ماده چسباننده عمل می کند. پولک های خاک رس بعدازاینکه آب را جذب کردند به شکل خمیری درمی آیند و باعث چسبیدن دانه های ماسه داخل خاک به همدیگر می شوند. ب) ملات گل آهکی: دو عیب اصلی که در ملات گل وجود دارد شامل انقباض در اثر خشک شدن و ترک خوردن و وارفتن ملات در آب می شود.

• ملات ساروج

• ملات گچی: ملات گچی خالص، ملات گچ مرمری، ملات گچ وخاک، ملات گچ و ماسه، ملات گچ و پرلیت، ملات گچ و آهک

• ملات سیمانی: ملات ماسه سیمان، ملات ماسه- سیمان- آهک، ملات سیمان بنایی، ملات سیمان-پوزولانی و آهک- پوزولانی

• ملات ماسه آهک

• ملات قیری

ملات های ویژه

• ملات درزبندی قطعات بتنی: این ملات از دسته ملات های سنگین سیمانی محسوب می شود که تهیه آن ها بر اساس نیروی وارده به آن ها که پیش بینی می شود، صورت می گیرد.

• ملات های تزریقی

• ملات کفی: ملات ماسه و سیمان، ملات فلز و سیمان، ملات های سیمان پلیمری

• ملات های ضد رطوبت

• ملات های ضد صوت

• ملات های ضد اشعه X

در اینجا برخی از انواع ملات ها توضیح داده می شود:

 

ملات گل آهک

 

این نوع ملات یکی از کم هزینه ترین و ضعیف ترین ملات ها محسوب می شود. با توجه به اسم آن می توان ماده چسبنده آن را که آهک شفته است حدس زد. این ملات که برای آ «معیار مشخص نشده در قدیم در ایران بکار می رفته است ولی به مرور با شناخت سیمان و ماسه و ویژگی های آن از میان رفت» خاک رس کوبیده شده و سرند می شود. آهک شکفته یا اینکه شیره عسلی آهک به خاک افزوده شده و مخلوط می شود. آهک شکفته و یا شیره عسلی آهک به خاک افزوده شده و مخلوط به شکل آخوره درآمده، آب موردنیاز و در حد کافی به آن افزوده می شود. پس ازاینکه خاک کاملاً خیس شد مخلوط در زمان کافی ورز داده می شود و سپس به عنوان ملات عسلی برای کرسی چینی، دیوارچینی و اسکلت بندی ساختمان ها در زمین های با رطوبت بالا بکار برده می شود. در زمان های گذشته این ملات در جهت ساختن مجاری، حوض های آب و منبع های کوچک و بزرگ، آب انبارهای عمومی و پوشش طاق های عرقچین و کروی آن ها با رعایت پوشش غوطه چینی مورداستفاده قرار گرفته است. در حالت کلی کاربرد این ملات در مکان هایی نظیر حمام های عمومی، مجاری آب، فاضلاب ها و موارد مشابه دیگر که مرطوب بوده و امکان نفوذ مستقیم آب وجود دارد، استفاده شده است.

 

ملات ماسه آهک

ماسه ای که در ملات ماسه آهک بکار می رود بایستی بیشتر خاکی باشد. این نوع ماسه را که با عنوان ماسه کفی شناخته می شود می توان از بستر رودخانه به دست آورد. آهکی که برای تهیه این نوع ملات لازم است تقریباً 300 الی 400 کیلوگرم آهک در مترمکعب ماسه می باشد. کاربرد این ملات بیشتر برای آجرچینی است. تهیه ملات آجرچینی به دو شکل صورت می گیرد:

1. مخلوط آهک شکفته شده با ماسه به نسبت مشخص انجام شده و سپس آخوره می شود و آب به آن اضافه می شود و ملات ماسه آهک با ورز دادن آن حاصل می شود.

2. شیره آهک به آخوره ماسه آهک وارد شده و آب به آن افزوده می شود و برای اینکه ملات ماسه آهک از آن حاصل شود ورز کامل می گیرد. این روش روشی اصولی بوده و ملاتی ممزوج در طی آن ایجاد می شود.